( وَ مِنْ كَلامٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ ) فِى مَعْنى طَلْحَةَ بْنِ عُبَيْدِاللَّهِ: قَدْ كُنْتُ وَ ما أُهَدَّدُ بِالْحَرْبِ، وَ لا اُرَهَّبُ بِالضَّرْبِ، وَ أَنَا عَلى ما قَدْ وَعَدَنِى رَبِّى مِنَ النَّصْرِ، وَ اللَّهِ مَا اسْتَعْجَلَ مُتَجَرِّداً لِلطَّلَبِ بِدَمِ عُثْمانَ إِلّا خَوْفاً مِنْ أَنْ يُطالَبَ بِدَمِهِ لِأَنَّهُ مَظِنَّتُهُ، وَ لَمْ يَكُنْ فِى الْقَوْمِ أَحْرَصُ عَلَيْهِ مِنْهُ، فَأَرادَ أَنَ يُغالِطَ بِمآ أَجْلَبَ فِيهِ لِيَلْتَبِسَ الْأَمْرُ وَ يَقَعَ الشَّكُّ، وَ وَ اللَّهِ ما صَنَعَ فِى أَمْرِ عُثْمانَ واحِدَةً مِنْ ثَلاثٍ. لَئِنْ كانَ ابْنُ عَفّانَ ظالِماً كَما كانَ يَزْعُمُ لَقَدْ كانَ يَنْبَغِى لَهُ أَنْ يُوازِرَ قاتِلِيهِ، أَو يُنابِذَ ناصِرِيهِ، وَ لَئِنْ كانَ مَظْلُوماً لَقَدْ كانَ يَنْبَغِى لَهُ أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُنَهْنِهِينَ عَنْهُ، وَ الْمُعْذِرِينَ فِيهِ، وَ لَئِنْ كانَ فِى شَكٍّ مِنَ الْخَصْلَتَيْنِ لَقَدْ كانَ يَنْبَغى لَهُ أَنْ يَعْتَزِلَهُ وَ يَرْكُدَ جانِباً، وَ يَدَعَ النّاسَ مَعَهُ، فَما فَعَلَ واحِدَةً مِنَ الثَّلاثِ، وَ جاءَ بِأَمْرٍ لَمْ يُعْرَفْ بابُهُ، وَ لَمْ تَسْلَمْ مَعاذِيرُهُ.
درباره طلحه
افشا ادعاهاى دروغين طلحه
تا بودهام مرا از جنگ نترسانده، و از ضربت شمشير نهراساندهاند، من به وعده پيروزى كه پروردگارم داده است استوارم. بخدا سوگند! طلحه بن عبيدالله، براى خونخواهى عثمان شورش نكرد، جز اينكه مىترسيد خون عثمان از او مطالبه شود، زيرا او خود متهم به قتل عثمان است، كه در ميان مردم از او حريصتر بر قتل عثمان يافت نمىشد، براى اينكه مردم را دچار شك و ترديد كند، دست به اينگونه ادعاهاى دروغين زد، سوگند بخدا! لازم بود طلحه، نسبت به عثمان يكى از سه راه حل را انجام مىداد كه نداد. اگر پسر عفان ستمكار بود چنانكه طلحه مىانديشيد، سزاوار بود با قاتلان عثمان همكارى مىكرد، و از ياران عثمان دورى مىگزيد، و يا اگر عثمان مظلوم بود مىبايست از كشته شدن او جلوگيرى مىكرد، و نسبت به كارهاى عثمان عذرهاى موجه و عمومپسندى را طرح كند (تا خشم مردم فرو نشيند) و اگر نسبت به امور عثمان شك و ترديد داشت خوب بود كه از مردم خشمگين كناره مىگرفت و به انزوا پناه برده و مردم را با عثمان وامىگذاشت. اما او هيچكدام از سه راه حل را انجام نداد، و به كارى دست زد كه دليل روشنى براى انجام آن نداشت، و عذرهايى آورد كه مردمپسند نيست.