( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) كُلُّ شَىْءٍ خاشِعٌ لَهُ، وَ كُلُّ شَىْءٍ قائِمٌ بِهِ، غِنى كُلِّ فَقِيرٍ، وَ عِزُّ كُلِّ ذَلِيلٍ، وَ قُوَّةُ كُلِّ ضَعِيفٍ، وَ مَفْزَعُ كُلِّ مَلْهُوفٍ. مَنْ تَكَلَّمَ سَمِعَ نُطْقَهُ، وَ مَنْ سَكَتَ عَلِمَ سِرَّهُ، وَ مَنْ عاشَ فَعَلَيْهِ رِزْقُهُ، وَ مَنْ ماتَ فَإِلَيْهِ مُنْقَلَبُهُ. لَمْ تَرَكَ الْعُيُونُ فَتُخْبِرَ عَنكَ، بَلْ كُنتَ قَبْلَ الْواصِفِينَ مِنْ خَلْقِكَ. لَمْ تَخْلُقِ الْخَلْقَ لِوَحْشَةٍ، وَ لَا اسْتَعْمَلْتَهُمْ لِمَنْفَعَةٍ، لا يَسْبِقُكَ مَنْ طَلَبْتَ، وَ لا يُفْلِتُكَ مَنْ أَخَذْتَ، وَ لا يَنقُصُ سُلْطانَكَ مَنْ عَصاكَ، وَ لا يَزِيدُ فِى مُلْكِكَ مَنْ اَطاعَكَ، وَ لا يَرُدُّ اَمْرَكَ مَنْ سَخِطَ قَضاءَكَ، وَ لا يَسْتَغْنِى عَنكَ مَنْ تَوَلّى عَنْ اَمْرِكَ، كُلُّ سِرٍّ عِندَكَ عَلانِيَةٌ، وَ كُلُّ غَيْبٍ عِندَكَ شَهادَةٌ. أَنْتَ الْأَبَدُ فَلا أَمَدَ لَكَ، وَ أَنْتَ الْمُنْتَهى فَلا مَحِيصَ عَنكَ، وَ أَنْتَ الْمَوْعِدُ فلا مَنْجى مِنكَ إِلَّا إِلَيْكَ، بِيَدِكَ ناصِيَةُ كُلِّ دابَّةٍ، وَ إِلَيْكَ مَصِيرُ كُلِّ نَسَمَةٍ، سُبْحانَكَ ما اَعْظَمَ ما نَرى مِنْ خَلْقِكَ، وَ ما أَصْغَرَ عَظِيمَهُ فِى جَنْبِ قُدْرَتِكَ، وَ ما أَهْوَلَ ما نَرى مِنْ مَلَكُوتِكَ، وَ ما أَحْقَرَ ذلِكَ فِيما غابَ عَنّا مِنْ سُلْطانِكَ، وَ ما أَسْبَغَ نِعَمَكَ فِى الدُّنْيا، وَ ما أَصْغَرهَا فِى نِعَمِ الاخِرَةِ.
مِنْها: مِنْ مَلئِكَةٍ أَسْكَنتَهُمْ سَمواتِكَ، وَ رَفَعْتَهُمْ عَنْ أَرْضِكَ هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ، وَ أَخْوَفُهُمْ لَكَ، وَ أَقْرَبُهُم مِنْكَ، لَمْ يَسْكُنُوا الْأَصْلابَ، وَ لَمْ يُضَمَّنُوا الْأَرْحامَ، وَ لَمْ يُخْلَقُوا مِنْ ماءٍ مَهِينٍ، وَ لَمْ يَتَشَعَّبْهُمْ رَيْبُ الْمَنُونِ وَ اِنَّهُمْ عَلى مَكانِهِم مِنْكَ، وَ مَنْزِلَتِهِمْ عِنْدَكَ، وَ اسْتِجْماع أَهْوائِهِمْ فِيكَ، وَ كَثْرَةِ طاعَتِهِمْ لَكَ، وَ قِلَّةِ غَفْلَتِهِمْ عَنْ أَمْرِكَ، لَوْ عايَنُواْ كُنْهَ ما خَفِىَ عَلَيْهِم مِنْكَ لَحَقَّرُوا أَعْمالَهُمْ، وَ لَزَرَوْا عَلى أَنْفُسِهِمْ، وَ لَعَرَفُوا أَنَّهُمْ لَمْ يَعْبُدُوكَ حَقَّ عِبادَتِكَ، وَ لَمْ يُطِيعُوكَ حَقَّ طاعَتِكَ.
سُبْحانَكَ خالِقاً وَ مَعْبُوداً، بِحُسْنِ بَلائِكَ عِنْدَ خَلْقِكَ خَلَقْتَ داراً، وَ جَعَلْتَ فِيها مَأْدُبَةً مَشْرَباً وَ مَطْعَماً وَ أَزْواجاً وَ خَدَماً وَ قُصُوراً وَ أَنْهاراً وَ زُرُوعاً وَ ثِماراً، ثُمَّ أَرْسَلْتَ داعِياً يَدْعُو إِلَيْها فَلَا الدَّاعِىَ أَجابُوا، وَ لا فِيما رَغَّبْتَ رَغِبُوا، وَ لا إِلى ما شَوَّقْتَ إِلَيْهِ اشْتاقُوا، أَقْبَلُوا عَلى جِيْفَهٍ قَدِ افْتَضَحُوا بأَكْلِها، وَ اصْطَلَحُوا عَلى حُبِّها، وَ مَنْ عَشِقَ شَيْئاً أَعْشى بَصَرَهُ، وَ أمْرَضَ قَلْبَهُ، فَهُوَ يَنْظُرُ بِعَيْنٍ غَيْرِ صَحِيحَةٍ، وَ يَسْمَعُ بِأُذُنٍ غَيْرِ سَمِيعَةٍ، قَدْ خَرَقَتِ الشَّهَواتُ عَقْلَهُ، وَ أَماتَتِ الدُّنْيا قَلْبَهُ، وَ وَلَّهَتْ عَلَيْها نَفْسَهُ. فَهُوَ عَبْدٌ لَها وَ لِمَن فِى يَدَيْهِ شَىْءٌ مِنْها: حَيْثُما زالَتْ زالَ إِلَيْها، وَ حَيْثُما أَقْبَلَتْ أَقْبَلَ عَلَيْها، لا يَنزَجِرُ مِنَ اللَّهِ بِزاجِرٍ، وَ لا يَّتَّعِظُ مِنْهُ بِواعِظٍ، وَ هُوَ يَرَى الْمَأْخُوذِينَ عَلَى الِغرَّةِ حَيْثُ لا إِقالَةَ وَ لا رَجْعَةَ- كَيْفَ نَزَلَ بِهِم ما كانُوا يَجْهَلُونَ، وَ جاءَهُم مِنْ فِراقِ الدُّنْيا ما كانُوا يَأْمَنُونَ، وَ قَدِمُوا مِنَ الْاخِرَةِ عَلى ما كانُواْ يُوعَدُونَ.
فَغَيْرُ مَوْصُوفٍ ما نَزَلَ بِهِم اجْتَمَعَتْ عَلَيْهِمْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ وَ حَسْرَةُ الْفَوْتِ، فَفَتَرَتْ لَها أَطْرافُهُمْ، وَ تَغَيَّرَتْ لَها أَلْوانُهُمْ، ثُمَّ ازْدادَ الْمَوْتُ فِيهِمْ وُلُوجاً فَحيِلَ بَيْنَ أَحَدِهِمْ وَ بَيْنَ مَنطِقِهِ، وَ اِنَّهُ لَبَيْنَ أَهْلِهِ يَنْظُرُ بِبَصَرِهِ، وَ يَسْمَعُ بِأُذُنِهِ -عَلى صِحَّةٍ مِنْ عَقْلِهِ وَ بَقاءٍ مِنْ لُبِّهِ- يُفَكِّرُ فِيمَ أَفْنى عُمْرَهُ، وَ فِيمَ أَذْهَبَ دَهْرَهُ، وَ يَتَذَكَّرُ أَمْوالًا جَمَعَها، أَغْمَضَ فِى مَطالِبِها، وَ أَخَذَها مِنْ مُصَرَّحاتِها وَ مُشْتَبِهاتِها، قَدْ لَزِمَتْهُ تَبِعاتُ جَمْعِها، وَ أَشْرَفَ عَلى فِراقِها تَبْقى لِمَن وَراءَهُ يَنْعَمُونَ فِيها، وَ يَتَمَتَّعُونَ بِها، فَيَكُونَ الْمَهْنَأُ لِغَيْرِهِ، وَ الْعِبْءُ عَلى ظَهْرِهِ، وَ الْمَرْءُ قَدْ غَلِقَتْ رُهُونُهُ بِها، فَهُوَ يَعَضُّ يَدَهُ نَدامَةً عَلى ما أَصْحَرَ لَهُ عِندَ الْمَوْتِ مِنْ أَمْرِهِ، وَ يَزْهَدُ فِيما كانَ يَرْغَبُ فِيهِ أَيَّامَ عُمْرِهِ، وَ يَتَمَنّى أَنَّ الَّذِى كانَ يَغْبِطُهُ بِها وَ يَحْسُدُهُ عَلَيْها قَدْ حازَها دُونَهُ. فَلَمْ يَزَلِ الْمَوْتُ يُبالِغُ فِى جَسَدِهِ حَتّى خالَطَ لِسانُهُ سَمْعَهُ، فَصارَ بَيْنَ أَهْلِهِ لا يَنِطِقُ بِلِسانِهِ، وَ لا يَسْمَعُ بِسَمْعِهِ، يُرَدِّدُ طَرْفَهُ بِالنَّظَرِ فِى وُجُوهِهِمْ، يَرى حَرَكاتِ أَلْسِنَتِهِمْ، وَ لا يَسْمَعُ رَجْعَ كَلامِهِمْ، ثُمَّ ازْدادَ الْمَوْتُ الْتِياطاً بِه، فَقَبَضَ بَصَرَهُ كَما قَبَضَ سَمْعَهُ، وَ خَرَجَتِ الرُّوحُ مِنْ جَسَدِهِ فَصارَ جِيفَةً بَيْنَ أَهْلِه. قَدْ أَوْحَشُوا مِنْ جانِبِهِ، وَ تَباعَدُوا مِنْ قُرْبِهِ، لا يُسْعِدُ باكِياً، وَ لا يُجِيبُ داعِياً، ثُمَّ حَمَلُوهُ إِلى مَحَطٍّ فِى الْأَرْضِ فَأَسْلَمُوهُ فِيهِ إِلى عَمَلِهِ، وَ انْقَطَعُوا عَنْ زَوْرَتِهِ.
حَتّى إِذا بَلَغَ الْكِتابُ أَجَلَهُ وَ الْأمْرُ مَقادِيرَهُ، وَ أُلْحِقَ اخِرُ الْخَلْقِ بِأَوَّلِهِ، وَ جاءَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ما يُرِيدُهُ: مِنْ تَجْدِيدِ خَلْقِهِ، أَمادَ السَّماءَ وَ فَطَرَها، وَ أَرَجَّ الاَرْضَ وَ أَرْجَفَها، وَ قَلَعَ جِبالَها وَ نَسَفَها، وَ دَكَّ بَعْضُها بَعْضاً مِنْ هَيْبَةِ جَلالَتِهِ، وَ مَخُوفِ سَطْوَتِهِ، وَ أَخْرَجَ مَنْ فِيها فَجَدَّدَهُمْ بَعْدَ إِخْلاقِهِمْ، وَ جَمَعَهُمْ بَعْدَ تَفْرِيْقِهِمْ، ثُمَّ مَيَّزَهُمْ لِما يُرِيدُ مِنْ مُساءَلَتِهِمْ عَنْ خَفايَا الاَعْمالِ وَ خَبايَا الْأَفْعالِ، وَ جَعَلَهُمْ فَرِيقَيْنِ: أَنْعَمَ عَلى هؤُلاءِ، وَ انتَقَمَ مِنْ هؤُلاءِ، فَأَما أَهْلُ الطّاعَةِ فَأَثابَهُمْ بِجِوارِهِ، وَ خَلَّدَهُمْ فِى دارِهِ، حَيْثُ لا يَظْعَنُ النُّزَّالُ، وَ لا يَتَغَيَّرُ لَهُمُ الْحالُ، وَ لا تَنُوبُهُمْ الْأَفْزاعُ، وَ لا تَنالُهُمُ الْأَسْقامُ، وَ لا تَعْرِضُ لَهُمُ الْأَخْطارُ، وَ لا تُشْخِصُهُمْ الْأَسْفارُ. وَ أَمّا أَهْلُ الْمَعْصِيَةِ فَأَنْزَلَهُمْ شَرَّ دارٍ، وَ غَلَّ الْأَيْدِىَ إِلَى الْأَعْناقِ، وَ قَرَنَ النَّواصِىَ بِالْأَقْدامِ، وَ أَلْبَسَهُمْ سَرابِيلَ الْقَطِرانِ، وَ مُقَطَّعاتِ النِّيرانِ، فِى عَذابٍ قَدِ اشْتَدَّ حَرُّهُ، وَ بابٍ قَدْ أُطْبِقَ عَلى أَهْلِهِ، فِى نارٍ لَها كَلَبٌ وَ لَجَبٌ وَ لَهَبٌ ساطِعٌ، وَ قَصِيفٌ هائِلٌ، لا يَظْعَنُ مُقِيمُها، وَ لا يُفادى أَسِيرُها، وَ لا تُفْصَمُ كُبُولُها، لا مُدَّةَ لِلدّارِ فَتَفْنى، وَ لا أَجَلَ لِلْقَوْمِ فَيُقْضى.
مِنْها فِى ذِكْرِ النَّبِىِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ: قَدْ حَقَّرَ الدُّنْيا وَ صَغَّرَها، وَ أَهْوَنَ بِها وَ هَوَّنَها، وَ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ زَواها عَنْهُ اخْتِياراً، وَ بَسَطَها لِغَيْرِهِ احْتِقاراً، فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْيا بِقَلْبِهِ، وَ أَماتَ ذِكْرَها عَن نَفْسِهِ، وَ أَحَبَّ أَنْ تَغِيبَ زِينَتُها عَنْ عَيْنِهِ لِكَيْلا يَتَّخِذَ مِنْها رِياشاً، أَوْ يَرْجُوَ فِيها مُقاماً، بَلَّغَ عَن رَبِّهِ مُعْذِراً، وَ نَصَحَ لِأُمَّتِهِ مُنذِراً، وَ دَعا إِلَى الْجَنَّهِ مُبَشِّراً.
نَحْنُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ، وَ مَحَطُّ الرِّسالَةِ، وَ مُخْتَلَفُ الْمَلئِكَةِ، وَ مَعادِنُ الْعِلْمِ، وَ يَنابِيعُ الحُكْمِ، ناصِرُنا وَ مُحِبُّنا يَنْتَظِرُ الرَّحْمَةَ، وَ عَدُوُّنا وَ مُبْغِضُنا يَنتَظِرُ السَّطْوَةَ.
توانايى خداوند
وصف قدرت پروردگار
همه چيز برابر خدا خشوعكننده است، و همه چيز با يارى او بر جاى ماندهاند، خدا بىنيازكننده هر نيازمند، و عزتبخش هر خوار و ذليل، نيروى هر ناتوان، و پناهگاه هر مصيبت زده است، هر كس سخن گويد مىشنود، و هر كه ساكت باشد اسرار درونش را مىداند، روزى زندگان بر اوست و هر كه بميرد به سوى او باز مىگردد. خدايا! چشمها تو را نديده تا از تو خبر دهند، پيش از توصيف كنندگان از موجودات، بودهاى، آفرينش براى ترس از وحشت تنهايى نبود، و براى سودجويى آنها را نيافريدى، هيچ كس از قدرت تو نتواند بگريزد، و هر كس را تو بگيرى از قدرت تو نتواند خارج گردد، گناهكاران از عظمت تو نكاهند، و اطاعت كنندگان بر قدرت تو نيفزايند، آن كس كه از قضاى تو به خشم آيد نتواند فرمانت را برگرداند، و هر كس كه به فرمان تو پشت كند از تو بىنياز نگردد. هر سرى نزد تو آشكار و هر پنهانى نزد تو هويداست، تو خداى هميشهاى و بىپايان، و تو پايان هر چيزى، كه گريزى از آن نيست، وعدهگاه همه، محضر توست، و رهايى از تو جز به تو ممكن نيست، و زمام هر جنبندهاى به دست تو است، و به سوى تو بازگشت هر آفريدهاى است. پاك و منزهى اى خدا! چه قدر بزرگ و والاست قدر و عظمت تو، و چه بزرگ است آنچه را كه از خلقت تو مىنگرم!! و چه كوچك است هر بزرگى در برابر قدرت تو، و چه باعظمت است آنچه را كه از ملكوت تو مشاهده مىكنم، و چه ناچيز است برابر آنچه كه بر ما نهان است از سلطنت تو، و چه فراگير است در اين جهان نعمتهاى تو، و چه كوچك است نعمتهاى فراوان دنيا در برابر نعمتهاى آخرت.
وصف فرشتگان
شگفتآور است آفرينش فرشتگان تو كه گروهى از آنها را در آسمانها سكونت دادى و از زمين بالا بردهاى، آنها از همه آفريدگان نسبت به تو آگاهترند، و بيشتر از همه نسبت به تو بيمناكند، و به تو نزديكترند فرشتگانى كه در پشت پدران قرار نگرفته و در رحم مادران پرورش نيافتهاند، و از آبى پست خلق نشدهاند، و ناراحتى و مشكلات زندگى آنان را پراكنده نساخت، آنها با مقام و مرتبتى كه دارند، و از ارزشى كه در نزد تو برخوردارند، و آنگونه كه تو را دوست دارند، فراوان تو را اطاعت مىكنند كه اندك غفلتى در فرمان تو ندارند اگر آنچه بر آنان پوشيده است بدانند، همه كارهاى خود را كوچك و ناچيز مىشمارند، و بر خويش ايراد مىگيرند، و مىدانند آن گونه كه بايد، تو را عبادت نكردهاند، و آنچنان كه سزاوار توست فرمانبردار نبودند.
نعمتهاى خداوند و سوء استفادهها
خدايا ستايش تو را سزاست، كه آفريننده و معبودى، و بندگان را به درستى آزمايش كردى، خانه آخرت را آفريدى و سفره رنگارنگ نعمتها را گستراندى، و در آن انواع نوشيدنى، خوردنى، همسران، ميهمانداران، قصرها، نهرهاى روان، ميوهها و كشتزاران، قرار دادى. سپس پيامبرى را فرستادى تا انسانها را به آن خانه و نعمتها دعوت كند، افسوس كه مردم نه آن دعوتكننده را اجابت كردند، و نه به آنچه تو ترغيبشان كردى رغبت نشان دادند، و نه به آنچه تو تشويقشان كردى مشتاق شدند، بر لاشه مردارى روى آوردند كه با خوردن آن رسوا شدند، و در دوستى آن همداستان گرديدند.
خطر عشق و وابستگيهاى دروغين
هر كس به چيزى عشق ناروا ورزد، نابينايش مىكند، و قلبش را بيمار كرده، با چشمى بيمار مىنگرد، و با گوشى بيمار مىشنود، خواهشهاى نفس پرده عقلش را دريده، دوستى دنيا دلش را ميرانده است، شيفته بىاختيار دنيا و برده آن است و برده كسانى است كه چيزى از دنيا در دست دارند، دنيا به هر طرف برگردد او نيز برمىگردد، و هر چه هشدارش دهند از خدا نمىترسد، از هيچ پنددهندهاى شنوايى ندارد، با اينكه گرفتار آمدگان دنيا را مىنگرد كه راه پس و پيش ندارند و در چنگال مرگ اسيرند مىبينيد كه آنها بلاهايى را كه انتظار آن را نداشتند بر سرشان فرود آمد و دنيايى را كه جاويدان مىپنداشتند از آنها جداشده و به آنچه در آخرت وعده دادهشده بودند خواهند رسيد، آنچه بر آنان فرود آمد وصف ناشدنى است.
وصف چگونگى مرگ و مردن
سختى جان كندن و حسرت از دست دادن دنيا به دنياپرستان هجوم آورد، بدنها در سختى جان كندن سستشده و رنگ باختند، مرگ آرام آرام همه اندامشان را فرا گرفته، زبان را از سخن گفتن باز مىدارد، و او در ميان خانوادهاش افتاده با چشم خود مىبيند و با گوش مىشنود و با عقل درست مىانديشد كه عمرش را در پى چه كارهايى تباه كرده؟ و روزگارش را چگونه سپرى نمود؟ به ياد ثروتهايى كه جمع كرده مىافتد، همان ثروتهايى كه در جمعآورى آنها چشم بر هم گذاشته و از حلال و حرام و شبههناك گرد آورده و اكنون گناه جمعآورى آن همه بر دوش اوست كه هنگام جدايى با آنها فرا رسيد، و براى وارثان باقيمانده است تا از آن بهرهمند گردند، و روزگار خود گذرانند، راحتى و خوشى آن براى ديگرى و كيفر آن بر دوش اوست، و او در گرو اين اموال است كه دست خود را از پشيمانى مىگزد. به خاطر واقعيتهايى كه هنگام مرگ مشاهده كرده است. در اين حالت از آنچه كه در زندگى دنيا به آن علاقمند بود بىاعتناشده آرزو مىكند، اى كاش آن كسى كه در گذشته بر ثروت او رشك مىبرد، اين اموال را جمع كرده بود، اما مرگ همچنان بر اعضا بدن او چيره مىشود، تا آنكه گوش او مانند زبانش از كار مىافتد، پس در ميان خانوادهاش افتاده نه مىتواند با زبان سخن بگويد و نه با گوش بشنود، پيوسته به صورت آنان نگاه مىكند، و حركات زبانشان را مىنگرد اما صداى كلمات آنان را نمىشنود، سپس چنگال مرگ تمام وجودش را فرا مىگيرد، و چشم او نيز مانند گوشش از كار مىافتد، و روح از بدن او خارج مىشود، و چون مردارى در بين خانواده خويش بر زمين مىماند كه از نشستن در كنار او وحشت دارند، و از او دور مىشوند. نه سوگواران را يارى مىكند و نه خوانندهاى را پاسخ مىدهد، سپس او را به سوى منزلگاهش در درون زمين مىبرند، و به دست عملش مىسپارند و براى هميشه از ديدارش چشم مىپوشند.
وصف رستاخيز و زنده شدن دوباره
تا آن زمان كه پرونده اين جهان بسته شود، و خواست الهى فرا رسد، و آخر آفريدگان به آغاز آن بپيوندد، و فرمان خدا در آفرينش دوباره دررسد. آنگاه آسمان را به حركت آورد و از هم بشكافد، و زمين را به شدت بلرزاند، و تكان سخت دهد، كه كوهها از جا كندهشده و در برابر هيبت و جلال پروردگارى بر يكديگر كوبيده و متلاشىشده و با خاك يكسان گردد سپس هر كس را كه در زمين به خاك سپردهشده، درآورد، و پس از فرسودگى تازهشان گرداند، و پس از پراكنده شدن، همه را گردآورد، سپس براى حسابرسى و روشن شدن اعمال از هم جدا سازد، آنها را به دو دسته تقسيم فرمايد، به گروهى نعمتها دهد و از گروه ديگر انتقام گيرد، اما فرمانبرداران را در جوار رحمت خود جاى دهد و در بهشت جاويدان قرار دهد، خانهاى كه مسكنگزيدگان آن هرگز كوچ نكنند و حالات زندگى آنان تغيير نپذيرد، در آنجا دچار ترس و وحشت نشوند، و بيماريها در آنها نفوذ نخواهد كرد، خطراتى دامنگيرشان نمىشود، و سفرى در پيش ندارند تا از منزلى به منزل ديگر كوچ كنند. و اما گنهكاران را در بدترين منزلگاه درآورد، و دست و پاى آنها را با غل و زنجير به گردنشان درآويزد، چنانكه سرهايشان به پاها نزديك گردد، جامههاى آتشين بر بدنشان پوشاند، و در عذابى كه حرارت آتش آن بسيار شديد و بر روى آنها بسته، و صداى شعلهها هراسانگيز است قرار دهد. جايگاهى كه هرگز از آن خارج نگردند، و براى اسيران آن غرامتى نپذيرند، و زنجيرهاى آن گسسته نمىشود، مدتى براى عذاب آن تعييننشده تا پايان پذيرد و نه سرآمدى تا فرا رسد.
پارسايى پيامبر (ص)
پيامبر (ص) دنيا را كوچك شمرد و در چشم ديگران آن را ناچيز جلوه داد، آن را خوار مىشمرد و در نزد ديگران خوار و بىمقدار معرفى فرمود. و مىدانست كه خداوند براى احترام به ارزش او دنيا را از او دور ساخت و آن را براى ناچيز بودنش به ديگران بخشيد، پيامبر (ص) از جان و دل به دنيا پشت كرد، و ياد آن را در دلش ميراند، دوست مىداشت كه زينتهاى دنيا از چشم او دور نگهداشته شود، تا از آن لباس فاخرى تهيه نسازد، يا اقامت در آن را آرزوها نكند، و براى تبليغ احكامى كه قطعكننده عذرهاست تلاش كرد، و امت اسلامى را با هشدارهاى لازم نصيحت كرد، و با بشارتها مردم را به سوى بهشت فرا خواند، و از آتش جهنم پرهيز داد.
ويژگيهاى اهل بيت (ع)
ما از درخت سرسبز رسالتيم، و از جايگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان برخاستيم، ما معدنهاى دانش و چشمهسارهاى حكمت الهى هستيم، ياران و دوستان ما در انتظار رحمت پروردگارند و دشمنان و كينهتوزان ما در انتظار كيفر و لعنت خداوند به سر مىبرند.