سفارش به پرهيزكارى

عبرت از گذشتگان

ستايش خداوندى را سزاست كه حمد را كليد ياد خويش، و سبب فزونى فضل و رحمت خود، و راهنماى نعمتها و عظمتش قرار داده است. بندگان خدا! روزگار بر آيندگان چنان مى‏گذرد كه بر گذشتگان گذشت، آنچه گذشت باز نمى‏گردد، و آنچه هست جاويدان نخواهد ماند، پايان كارش با آغاز آن يكى است، ماجراها و رويدادهاى آن همانند يكديگرند، و نشانه‏هاى آن آشكار است. گويا پايان زندگى و قيامت، شما را فرا مى‏خواند، چونان خواندن ساربان، شتربچه را، پس آن كس كه جز به حساب نفس خويش پردازد، خود را در تاريكيها سرگردان، و در هلاكت افكنده است، شيطانها مهارش را گرفته و به سركشى و طغيان مى‏كشانند، و رفتار زشت او را در ديده‏اش زيبا مى‏نمايانند، پس بدانيد كه بهشت پايان راه پيشتازان و آتش جهنم سرانجام كسانى است كه سستى مى‏ورزند.

ضرورت تقوى و خودسازى

اى بندگان خدا! بدانيد كه تقوا، دژى محكم و شكست‏ناپذير است، اما هرزگى و گناه، خانه‏اى در حال فرو ريختن و خواركننده است كه از ساكنان خود دفاع نخواهد كرد، و كسى كه بدان پناه برد در امان نيست، آگاه باشيد با پرهيزكارى، ريشه‏هاى گناهان را مى‏توان بريد، و با يقين مى‏توان به برترين جايگاه معنوى، دسترسى پيدا كرد. اى بندگان خدا را، خدا را، در حق نفس خويش كه از همه چيز نزد شما گرامى‏تر و دوست داشتنى‏تر است، پروا كنيد، همانا خدا، راه حق را براى شما آشكار كرده و جاده‏هاى آن را روشن نگاه داشت، پس يا شقاوت دامنگير يا رستگارى جاويدان در انتظار شماست. پس در اين دنياى نابود شدنى براى زندگى جاويدان آخرت، توشه برگيريد، كه شما را به زاد و توشه راهنمايى كردند، و به كوچ كردن از دنيا فرمان دادند، و شما را براى پيمودن راه قيامت برانگيختند، همانا شما چونان كاروانى هستيد كه در جايى به انتظار مانده و نمى‏دانند در چه زمانى آنان را فرمان حركت مى‏دهند. آگاه باشيد! با دنيا چه مى‏كند كسى كه براى آخرت آفريده‏شده است؟ و با اموال دنيا چه كار دارد آن كس كه به زودى همه اموال او را مرگ مى‏ربايد و تنها كيفر حسابرسى آن بر عهده انسان باقى خواهد ماند، بندگان خدا! خيرى را كه خدا وعده داد رهاكردنى نمى‏باشد، و شرى را كه از آن نهى فرمود دوست داشتنى نيست. بندگان خدا! از روزى بترسيد كه اعمال و رفتار انسان وارسى مى‏شود، كه روزى كه پر از تشويش و اضطراب است و كودكان در آن روز پير مى‏گردند. اى بندگان خدا! بدانيد كه از شما نگاهبانانى بر شما گماشته‏اند، و ديدبانهايى از پيكرتان برگزيده و حافظان راستگويى كه اعمال شما را حفظ مى‏كنند و شماره نفسهاى شما را مى‏شمارند، نه تاريكى شب شما را از آنان مى‏پوشاند، و نه درى محكم شما را از آنها پنهان مى‏سازد.

ياد تنهايى قبر

فردا به امروز نزديك است، و امروز با آنچه در آن است مى‏گذرد، و فردا مى‏آيد و بدان مى‏رسد، گويى هر يك از شما در دل زمين به خانه مخصوص خود رسيده و در گودالى كه كنده‏اند آرميده‏ايد، وه! كه چه خانه تنهايى، و چه منزل وحشتناكى، و چه سيه‏چال غربتى، گويى هم‏اكنون بر صور اسرافيل دميدند، و قيامت فرا رسيده، و براى قضاوت و حسابرسى قيامت بيرون شده‏ايد، پندارهاى باطل دور گرديده، بهانه‏ها از ميان برخاسته، و حقيقتها براى شما آشكارشده و شما را به آنجا كه لازم بود كشانده‏اند، پس از عبرتها پند گيريد، و از دگرگونى روزگار عبرت پذيريد، و از هشداردهندگان بهره‏مند گرديد.