( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) قَدْ عَلِمَ السَّرائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمائِرَ، لَهُ الْإِحاطَةُ بِكُلِّ شَىْءٍ، وَ الْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَىْءٍ، وَ الْقُوَّةُ عَلى كُلِّ شَىْءٍ. فَلْيَعْمَلِ الْعامِلُ مِنْكُمْ فِى أَيَّامِ مَهَلِهِ قَبْلَ إِرْهاقِ أَجَلِهِ، وَ فِى فَراغِهِ قَبْلَ أَوانِ شُغْلِهِ، وَ فِى مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ أَنْ يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ، وَلْيُمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ، وَلْيَتَزَوَّدْ مِنْ دارِ ظَعْنِهِ لِدارِ إِقامَتِهِ.
فَاللَّهَ اللَّهَ أَيُّهَا النَّاسُ فِيمَا اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتابِهِ، وَ اسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ حُقُوقِهِ، فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَ لَمْ يَتْرُكْكُمْ سُدىً، وَ لَمْ يَدَعْكُمْ فِى جَهالَةٍ وَ لا عَمىً، قَدْ سَمّى اثارَكُمْ، وَ عَلِمَ أَعْمالَكُمْ، وَ كَتَبَ اجالَكُمْ، وَ أَنْزَلَ عَلَيْكُمَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلّ شَىْءٍ وَ عَمَّرَ فِيكُمْ نَبِيَّهُ أَزْماناً، حَتى أَكْمَلَ لَهُ وَ لَكُمْ فِيما أَنْزَلَ مِنْ كِتابِهِ دِينَهُ الَّذِى رَضِىَ لِنَفْسِهِ، وَ أَنْهى إِلَيْكُمْ عَلى لِسانِهِ مَحابَّهُ مِنَ الْأَعْمالِ وَ مَكارِهَهُ، وَ نَواهِيَهُ وَ أَوامِرَهُ. فَأَلْقى إِلَيْكُمُ الْمَعْذِرَةَ، وَ اتَّخَذَ عَلَيْكُمْ الْحُجَّةَ، وَ قَدَّمَ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ، وَ أَنْذَرَكُمْ بَيْنَ يَدَىْ عَذابٍ شَدِيدٍ، فَاسْتَدْرِكُوْا بَقِيَّةَ أَيّامِكُمْ، وَ اصبِرُوا لَها أَنفُسَكُمْ، فَاِنَّها قَلِيلٌ فِى كَثِيرِ الْأَيّامِ الَّتِى تَكُونُ مِنكُمْ فِيهَا الْغَفْلَةُ، وَ التَّشاغُلُ عَنِ الْمَوْعِظَةِ وَ لا تُرَخِّصُوا لِأَنفُسِكُمْ فَتَذْهَبَ بِكُمُ الرُّخَصُ مَذاهِبَ الظَّلَمَةِ، وَ لا تُداهِنُوا فَيَهْجُمَ بِكُمُ الْإِدْهانُ عَلَى الْمَعْصِيَةِ.
عِبادَ اللَّهِ، إِنَّ أَنصَحَ الناسِ لِنَفْسِهِ أَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ، وَ إِنَّ أَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصاهُمْ لِرَبِّهِ، وَ الْمَغْبُونُ مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ، وَ الْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دِينُهُ، وَ السَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ، وَ الشَّقِىّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَواهُ وَ غُرُورِهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ يَسِيَر الرِّياءِ شِرْكٌ، وَ مُجالَسَةَ أَهْلِ الْهَوى مَنساةٌ لِلْإِيمانِ، وَ مَحْضَرَةٌ لِلْشَّيْطانِ. جانِبُوا الْكَذِبَ فَإِنَّهُ مُجانِبٌ لِلْإِيمانِ. الصَّادِقُ عَلى شَفا مَنجاةٍ وَ كَرامَةٍ، وَ الْكاذِبُ عَلى شَرَفِ مَهْواةٍ وَ مَهانَةٍ. وَ لا تَحاسَدُوا فَإِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الْإِيمانَ كَما تَأْكُلُ النّارُ الْحَطَبَ، وَ لا تَباغَضُوا فَإِنَّهَا الْحالِقَةُ. وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَمَلَ يُسْهِى الْعَقْلَ، وَ يُنسِى الذِّكْرَ، فَأَكْذِبُوا الْأَمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ، وَ صاحِبُهُ مَغْرُورٌ.
صفات پرهيزكارى
علم الهى
خدا به تمام اسرار نهان آگاه و از باطن همه باخبر است، به همه چيز احاطه دارد و بر همه چيز غالب و پيروز، و بر همه چيز تواناست.
پندهاى ارزشمند
هر كس از شما در روزگارانى كه مهلت دارد به اعمال نيكو بپردازد پيش از آنكه مرگ فرا رسد، و در ايام فراغت پاك باشد، پيش از آنكه گرفتار شود، و در ايام رهايى نيكوكار باشد، پيش از آنكه مرگ گلوگاه او را بفشارد، پس براى خود و جايى كه مىرود آماده باشد، و در اين دنيا كه محل كوچ كردن است براى منزلگاه ابدى، توشهاى بردارد. پس اى مردم! خدا را! خدا را! پروا كنيد، براى حفظ قرآن، كه از شما خواسته، و حقوقى كه نزد شما سپرده است، پس همانا خداى سبحان! شما را بيهوده نيافريد، و به حال خود وانگذاشت، و در گمراهى و كورى رها نساخته است، كردارتان را بيان فرمود، و از اعمال شما باخبر است و سرآمد زندگى شما را مشخص كرد و (كتابى بر شما نازل كرد كه روشنگر همه چيز است) پيامبرش را مدتى در ميان شما قرار داد تا براى او و شما، دين را به اكمال رساند، و آنچه در قرآن نازل شد و مايه رضاى الهى است تحقق بخشد. و با زبان پيامبرش، كارهاى خوشايند و ناخوشايند، بايدها و نبايدها را ابلاغ كرد، و اوامر و نواهى را آموزش داد، و راه عذر را بر شما بست و حجت را تمام كرد. پيش از كيفر، شما را تهديد نمود، از عذابهاى سختى كه در پيشروى داريد شما را ترساند، پس بازمانده ايام خويش را دريابيد، و صبر و بردبارى در برابر نارواييها پيشه كنيد، چرا كه عمر باقيمانده، برابر روزهاى زيادى كه به غفلت گذرانديد و روى گردان از پندها بوديد، بسيار كم است. به خود بيش از اندازه آزادى ندهيد، كه شما را به ستمگرى مىكشاند، و با نفس سازشكارى و سستى روا مداريد كه ناگهان در درون گناه سقوط مىكنيد.
يادآورى ارزشهاى اخلاقى
اى بندگان خدا! آن كس كه نسبت به خود خيرخواهى او بيشتر است، در برابر خدا، از همه كس فرمانبردارتر است، و آن كس كه خويشتن را بيشتر مىفريبد، نزد خدا گناهكارترين انسانها است، زيانكار واقعى كسى كه خود را بفريبد. و آن كس مورد غبطه است و بر او رشك مىبرند كه دين او سالم باشد. سعادتمند آن كس كه از زندگى ديگران عبرت آموزد، و شقاوتمند آنكه فريب هوا و هوسها را بخورد. آگاه باشيد! رياكارى و تظاهر، هر چند اندك باشد شرك است، و همنشينى با هواپرستان ايمان را به دست فراموشى مىسپارد، و شيطان را حاضر مىكند، از دروغ بركنار باشيد كه با ايمان فاصله دارد، راستگو در راه نجات و بزرگوارى است، اما دروغگو بر لب پرتگاه هلاكت و خوارى است، حسد نورزيد كه حسد ايمان را چونان آتشى كه هيزم را خاكستر كند، نابود مىسازد، با يكديگر دشمنى و كينهتوزى نداشته باشيد كه نابودكننده هر چيزى است، بدانيد كه آرزوهاى دور و دراز عقل را غافل و ياد خدا را به فراموشى مىسپارد، آرزوهاى ناروا را دروغ انگاريد كه آرزوها فريبنده و صاحبش فريب خورده مىباشد.