تاريخ و زمان
چهارشنبه 19 ارديبهشت 1403  
بيشتر
جستجو
بازديدها
تعداد بازديد از سايت: 1098996
تعداد بازديد اين بخش: 33368
در امروز: 554
اين بخش امروز: 17

بيشتر
خطبه ها
خطبه (28)-اندرز و هشدار


( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) اَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ الْدُّنْيا قَدْ أَدْبَرَتْ وَ ‏اذَنَتْ‏ بِوَداعٍ، وَ إِنَّ الْاخِرَةَ قَدْ ‏أَقْبَلَتْ‏ وَ ‏أَشْرَفَتْ‏ ‏بِاطِّلاعٍ‏، أَلا وَ إِنَّ الْيَوْمَ ‏الْمِضْمارَ، وَ غَداً السِّباقَ، وَ ‏السَّبْقَةُ الْجَنَّةُ وَ الْغايَةُ النَّارُ. أَفَلا تائِبٌ مِنْ خَطِيئَتِه قَبْلَ ‏مَنِيَّتِهِ‏؟ أَلا عامِلٌ لِنَفْسِهِ قَبْلَ يَوْمِ ‏بُؤْسِهِ‏؟ أَلا وَ إِنَّكُمْ فِى اَيَّامِ أَمَلٍ مِنْ وَرائِهِ أَجَلٌ. فَمَنْ عَمِلَ فِى أَيَّامِ أَمَلِهِ قَبْلَ حُضُورِ أَجَلِهِ ‏نَفَعَهُ‏ عَمَلُهُ وَ لَمْ يَضْرُرْهُ أَجَلُهُ، وَ مَنْ قَصَّرَ فِى أيَّامِ أَمَلِهِ قَبْلَ حُضُورِ أَجَلِهِ فَقَدْ خَسِرَ عَمَلُهُ وَ ضَرَّهُ أَجَلُهُ. أَلا فَاعْمَلُوا فِى الرَّغْبَةِ كَما تَعْمَلُونَ فِى ‏الرَّهْبَةِ، أَلا وَ إِنِّى لَمْ أَرَ كَالْجَنَّةِ نامَ طالِبُها، وَ لا كَالنَّارِ نامَ هارِبُها! أَلا وَ إِنَّهُ مَنْ ‏لا يَنْفَعُهُ الْحَقُّ يَضُرُّهُ الْباطِلُ، وَ مَنْ لا يَسْتَقِيمُ بِهِ الْهُدى يَجُرُّ بِهِ الضَّلالُ إِلَى الرَّدى، أَلا وَ إِنَّكُمْ قَدْ أُمِرْتُمْ ‏بِالظَّعْنِ‏، وَ دُلِلْتُمْ عَلَى الزَّادِ، وَ إِنَّ أَخْوَفَ ما أَخافُ عَلَيْكُمُ اتِّباعُ الْهَوى وَ طُولُ الْأَمَلِ، ‏تَزَوَّدُوا فِى الدُّنْيا مِنَ الدُّنْيا ما ‏‏تَحْرُزُونَ‏‏ ‏بِهِ‏ ‏أَنْفُسَكُمْ‏ غَداً. أَقُولُ: إِنَّهُ لَوْ كانَ كَلامٌ يَأَخُذُ بِالْأَعْناقِ إِلَى الزُّهْدِ فِى الدُّنْيا وَ يَضْطَرُّ إِلى عَمَلِ الاخِرَةِ لَكانَ هذَا الْكَلامَ، وَ كَفى بِهِ قاطِعاً لِعَلائِقِ الْامالِ، وَ قادِحاً زِنادَ الْاِتِّعاظِ وَ الْاِزْدِجارِ، وَ مِنْ أَعْجَبِهِ قَوْلُهُ عَلَيْهِ الْسَّلامُ: أَلا وَ إِنَّ الْيَوْمَ الْمِضْمارَ وَ غَداً السِّباقَ، وَ السَّبْقَةُ الْجَنَّةُ وَ الْغايَةُ النَّارُ. فَإِنَّ فِيهِ مَعَ فَخامَةِ اللَّفْظِ وَ عِظَمِ قَدْرِ الْمَعْنى وَ صادِقِ التَّمْثِيلِ وَ واقِعِ التَّشْبِيهِ سِرّاً عَجِيباً وَ مَعْنىً لَطِيفاً وَ هُوَ قَوْلُهُ عَلَيْهِ الْسَّلامُ: وَ السَّبْقَةُ الْجَنَّةُ، وَ الْغايَةُ النَّارُ فَخالَفَ بَيْنَ اللَّفْظَيْنِ لِاخْتِلافِ المَعْنَيَيْنِ، وَ لَمْ يَقُلِ وَ السَّبْقَةُ النَّارُ كَما قالَ وَ السَّبْقَةُ الجَنَّةُ، لاَنَّ الْاِسْتِباقَ إِنَّما يَكُونُ إِلى أَمْرٍ مَحْبُوبٍ وَ غَرَضٍ مَطْلُوبٍ، وَ هذِهِ صِفَةُ الْجَنَّةِ، وَ لَيْسَ هذَا الْمَعْنى مَوْجُوداً فِى النَّارِ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْها. فَلَمْ يَجُزْ أَنْ يَقُولَ وَ السَّبْقَةُ النّارُ، بَلْ قالَ: وَ الغايَةُ النّارُ، لِأَنَّ الْغايَةَ قَدْ يَنْتَهِى إِلَيْها، وَ مَنْ لَا يَسُرُّهُ الْاِنْتِهاءُ إِلَيْها، وَ مَنْ يَسُرَّهُ ذلِكَ فَصَلَحَ أَنْ يُعَبَّرَ بِها عَنِ الْأَمْرَيْنِ مَعاً فَهِىَ فِى هذَا الْمَوْضِعِ كَالْمَصِيرِ وَ الْمالِ، قالَ اللَّهُ تَعالى: قُلْ تَمَتَّعُوا فَإِنَّ مَصِيرَكُمْ إلَى النَّارِ، وَ لا يَجُوزُ فِى هذَا الْمَوْضِعِ أَن يُقالَ: فَإِنَّ سَبْقَتَكُمْ إِلَى النَّارِ. فَتَأَمَّلْ ذلِكَ فَباطِنُهُ عَجِيبٌ وَ غَوْرُهُ بَعِيدٌ لَطِيفٌ، وَ كَذلِكِ أَكْثَرُ كَلامِهِ عَلَيْهِ السَّلامُ ‏وَ ‏فِى‏ ‏بَعْضِ‏ ‏الْنُّسَخِ‏ وَ قَدْ جاءَ فِى رِوايَةٍ أُخْرى: وَ السُّبْقَةُ الْجَنَّةُ بِضَمِّ السِّينِ وَ الْسُّبْقَةُ عِنْدَهُمُ اسْمٌ لِما يُجْعَلُ لِلْسّابِقِ إِذا سَبَقَ مِنْ مَالٍ أَوْ عَرَضٍ، وَ الْمَعْنَيانِ مُتَقارِبانِ، لِأَنَّ ذلِكَ لا يَكُونُ جَزاءً عَلى فِعْلِ الْأَمْرِ الْمَذْمُومِ، وَ إِنَّما يَكُونُ جَزاءً عَلى فِعْلِ الْأَمْرِ الْمَحْمُودِ.

اندرز و هشدار

دنياشناسى

پس از حمد و ستايش الهى، همانا دنيا روى گردانده، و وداع خويش را اعلام داشته است، و آخرت به ما روى آورده، و پيشروان لشگرش نمايان شد. آگاه باشيد! امروز، روز تمرين و آمادگى، و فردا روز مسابقه است، پاداش برندگان، بهشت، و كيفر عقب ماندگان آتش است آيا كسى هست كه پيش از مرگ، از اشتباهات خود، توبه كند؟ آيا كسى هست كه قبل از فرا رسيدن روز دشوار قيامت، اعمال نيكى انجام دهد؟ آگاه باشيد! هم‏اكنون در روزگار آرزوهاييد، كه مرگ را در پى دارد، پس هر كس در ايام آرزوها، پيش از فرا رسيدن مرگ، عمل نيكو انجام دهد، بهره‏مند خواهد شد، و مرگ او را زيانى نمى‏رساند، و آن كس كه در روزهاى آرزوها، پيش از فرا رسيدن مرگ كوتاهى كند، زيانكار و مرگ او زيانبار است، همانگونه كه به هنگام ترس و ناراحتى براى خدا عمل مى‏كنيد، در روزگار خوشى و كاميابى نيز عمل كنيد. آگاه باشيد! هرگز چيزى مانند بهشت نديدم كه خواستاران آن در خواب غفلت باشند، و نه مانند آتش جهنم، كه فراريان آن چنين در خواب فرورفته باشند. آگاه باشيد! آن كس را كه حق، منفعت نرساند، باطل به او زيان خواهد رساند، و آن كس كه هدايت، راهنماييش نكند، گمراهى او را به هلاكت افكند آگاه باشيد! به كوچ كردن فرمان يافته و براى جمع‏آورى توشه آخرت راهنمايى شديد، همانا، وحشتناكترين چيزى كه بر شما مى‏ترسم، هواپرستى، و آرزوهاى دراز است، پس از اين دنيا توشه برگيريد تا فردا خود را با آن حفظ نماييد. (اگر سخنى بتواند مردم را به آخرت‏گرايى و زهد و تقوا بكشاند همين سخن امام است كه مى‏تواند انسان را از آرزوها جدا كرده و نور اميد را در دلها زنده سازد و انسان را نسبت به زشتيها بيزار كند از جمله‏هاى شگفت اين خطبه آن است كه فرمود امروز روز تمرين و فردا روز مسابقه، و جايزه برندگان بهشت است و كيفر عقب‏ماندگان آتش جهنم خواهد بود در اين خطبه معانى ارزشمند در قالب مثلهاى گويا و تشبيهات صحيح جاگرفته است. امام بين دو لفظ (السبقه) و (الغايه) به خاطر اختلاف معنا فاصله انداخته است زيرا سبقت گرفتن در مسابقاتى است مورد علاقه انسان است و اين از صفات بهشت است و در راهى كه به آتش جهنم مى‏انجامد بكار گرفته نمى‏شود از اين رو فرمود: السبقه الجنه اما واژه الغايه به معناى پايان در هر مسابقه استعمال مى‏شود همانگونه كه در قرآن خدا به كافران فرمايد از دنيا بهره گيرد كه پايان شما به سوى آتش است در اين خطبه دقت كنيد كه معنايى ژرف و عمقى دست نايافتنى دارد.)


تعداد بازديد اين صفحه: 172
خانه | بازگشت | Quran Guest (qguest)

طراحی، پیاده سازی و اجرا توسط شبکه ملی مدارس ایران ( رشد )

www.roshd.ir Powered By Sigma ITID.