( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) أَمِينُ وَحْيِهِ، وَ خاتَمُ رُسُلِهِ، وَ بَشِيرُ رَحْمَتِهِ، وَ نَذِيرُ نِقْمَتِهِ.أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِهذَا الْأَمْرِ أَقْواهُمْ عَلَيْهِ، وَ أَعْلَمُهُمْ بِأَمْرِ اللَّهِ فِيهِ، فَإِن شَغَبَ شاغِبٌ اسْتُعْتِبَ فَإِنْ أَبى قُوتِلَ. وَ لَعَمْرِى لَئِنْ كانَتِ الْإِمامَةُ لا تَنْعَقِدُ حَتّى تَحْضُرَها عامَّةُ النَّاسِ فَما إِلى ذلِكَ سَبِيلٌ، وَ لكِنْ أَهْلُها يَحْكُمُونَ عَلى مَنْ غابَ عَنْها، ثُمَّ لَيْسَ لِلشَّاهِدِ أَنْ يَرْجِعَ، وَ لا لِلْغائِبِ أَن يَخْتارَ أَلا وَ إِنِّى أُقاتِلُ رَجُلَيْنِ رُجَلًا ادَّعى ما لَيْسَ لَهُ، وَ اخَرَ مَنَعَ الَّذى عَلَيْهِ.
أُوصِيكُمْ عِبادَ اللَّهِ بِتَقْوَى اللَّهِ، فَإِنَّها خَيْرُ ما تَواصَى الْعِبادُ بِهِ، وَ خَيْرُ عَواقِبِ الْأُمُورِ عِنْدَ اللَّهِ، وَ قَدْ فُتِحَ بابُ الْحَرْبِ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ أَهْلِ الْقِبْلَةِ، وَ لا يَحْمِلُ هذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الْصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ بِمَواضِعِ الْحَقِّ فَامْضُوا لِما تُؤْمَرُونَ بِهِ، وَ قِفُوا عِنْدَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ، وَ لا تَعْجَلُوا فِى أَمْرٍ حَتّى تَتَبَيَّنُوا، فَإِنَّ لَنا مَعَ كُلِّ أَمْرٍ تُنْكِرُونَه غِيَراً.
أَلا وَ إِنَّ هذِهِ الدُّنْيَا الَّتى أَصْبَحْتُمْ تَتَمَنَّوْنَها وَ تَرْغَبُونَ فِيها، وَ أَصْبَحَتْ تُغْضِبُكُمْ وَ تُرْضِيكُمْ، لَيْسَتْ بِدارِكُمْ وَ لا مَنزِلِكُمُ الَّذِى خُلِقْتُمْ لَهُ، وَ لَا الَّذِى دُعِيتُمْ إِلَيْهِ، أَلا وَ إِنَّها لَيْسَتْ بِباقِيَةٍ لَكُمْ، وَ لا تَبْقَوْنَ عَلَيْها، وَ هِىَ وَ إِنْ غَرَّتْكُمْ مِنْها فَقَدْ حَذَّرَتْكُمْ شَرَّها، فَدَعَوْا غُرُورَها لِتَحْذِيرِها. وَ أَطْماعَها لِتَخْوِيفِها، وَ سابِقُوا فِيها إِلَى الدَّارِ الَّتِى دُعِيتُمْ إِلَيْها، وَ انْصَرِفُوا بِقُلُوبِكُمْ عَنْها. وَ لا يَخِنَّنَّ أَحَدُكُمْ خَنِينَ الْأَمَةِ عَلى ما زُوِىَ عَنْهُ مِنْها، وَ اسْتَتِمُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ عَلى طاعَةِ اللَّهِ، وَ الْمُحافَظَةِ عَلى مَا اسْتَحْفَظَكُم مِنْ كِتابِهِ أَلا وَ إِنَّهُ لا يَضُرُّكُمْ تَضْيِيعُ شَىْءٍ مِنْ دُنْياكُمْ بَعْدَ حِفْظِكُمْ قائِمَةَ دِينِكُمْ. أَلا وَ إِنَّهُ لا يَنفَعُكُمْ بَعْدَ تَضْيِيعِ دِينكُمْ شَىْءٌ حافَظْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَمْرِ دُنْياكُمْ. أَخَذَ اللَّهُ بِقُلُوبِنا وَ قُلُوبِكُمْ إِلَى الْحَقِّ، وَ أَلْهَمَنا وَ إِيّاكُمُ الصَّبْرَ.
شايسته خلافت
پيامبر اسلام (ص) امين وحى پروردگار، و خاتم پيامبران، و بشارتدهنده رحمت، و بيمدهنده كيفر الهى است.
ويژگيهاى رهبر اسلامى
اى مردم! سزاوارترين اشخاص به خلافت، آنكه در تحقق حكومت نيرومندتر، و در آگاهى از فرمان خدا داناتر باشد، تا اگر آشوبگرى به فتنهگرى برخيزد، به حق باز گردانده شود، و اگر سر باز زد با او مبارزه شود. بجانم سوگند! اگر شرط انتخاب رهبر، حضور تمامى مردم باشد هرگز راهى براى تحقق آن وجود نخواهد داشت، بلكه آگاهان داراى صلاحيت و راى، و اهل حل و عقد (خبرگان ملت) رهبر و خليفه را انتخاب مىكنند، كه عمل آنها نسبت به ديگر مسلمانان نافذ است، آنگاه نه حاضران بيعتكننده، حق تجديد نظر دارند و نه آنان كه در انتخابات حضور نداشتند حق انتخابى ديگر را خواهند داشت آگاه باشيد! من با دو كس پيكار مىكنم، كسى چيزى را ادعا كند كه از آن او نباشد، و آن كس كه از اداى حق سر باز زند. اى بندگان خدا! شما را به تقوى و ترس از عذاب خدا سفارش مىكنم، زيرا تقواى الهى بهترين سفارش مومنان، و بهترين پاياننامه كار در پيشگاه خداست، مردم! هماكنون آتش جنگ بين شما و اهل قبله شعلهورشده است، و اين پرچم مبارزه را جز افراد آگاه و بااستقامت و عالم به جايگاه حق بدوش نمىكشند بنابراين آنچه فرمان دادند انجام دهيد، و از آنچه نهى كردند توقف كنيد، و در هيچ كارى تا روشن نشود شتاب نكنيد، زيرا در آنچه شما اكراه داريد توان تغييراتى داريم.
شناخت دنيا
آگاه باشيد، همانا اين دنيا كه آرزوى آن را مىكنيد و بدان روى مىآوريد، و شما را گاهى به خشم مىآورد و زمانى خشنود مىسازد، خانه ماندگار شما نيست، و منزلى نيست كه براى آن آفريده و به آن دعوت شديد، آگاه باشيد نه دنيا براى شما جاودانه و نه شما در آن جاودانه خواهيد ماند. دنيا گرچه از جهتى شما را مىفريبد ولى از جهت ديگر شما را از بديهايش مىترساند، پس براى هشدارهايش از آنچه مغرورتان مىكند چشم پوشيد، و به خاطر ترساندنش از طمعورزى در آن بازايستيد، به خانهاى كه دعوت شديد سبقت گيريد، و دل از دنيا برگيريد، و چونان كنيزكان براى آنچه كه از دنيا از دست مىدهيد گريه نكنيد، و با صبر و استقامت بر اطاعت پروردگار، و حفظ و نگهدارى فرامين كتاب خدا، نعمتهاى پروردگار را نسبت به خويش كامل كنيد. آگاه باشيد، آنچه براى حفظ دين از دست مىدهيد زيانى به شما نخواهد رساند. آگاه باشيد، آنچه را با تباه ساختن دين به دست مىآوريد سودى به حالتان نخواهد داشت خداوند دلهاى ما و شما را به سوى حق متوجه سازد و صبر و استقامت عطا فرمايد.