( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) عِنْدَ خُرُوجِهِ لِقِتالِ أَهْلِ الْبَصْرَةِ. قالَ ‏عَبْدُاللَّهِ‏ ‏بْنُ‏ ‏العَبّاسِ‏: دَخَلْتُ عَلى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلامُ بِذِى قارٍ وَ هُوَ ‏يَخْصِفُ‏ ‏نَعْلَهُ‏، فَقالَ لِى: ما قِيْمَةُ هذِهِ النَّعْلِ؟ فَقُلْتُ: لا قِيْمَةَ لَها، قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: وَ اللَّهِ لَهِىَ أَحَبُّ إِلَىَّ مِنْ إِمْرَتِكُمْ إِلَّا أَنْ أُقِيمَ حَقّاً أَوْ أَدْفَعَ باطِلًا، ثُمَّ خَرَجَ فَخَطَبَ النَّاسَ، فَقالَ: إِنَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ مِّنَ الْعَرَبِ يَقْرَأُ كِتاباً، وَ لا يَدَّعِى نُبُوَّةً، فَساقَ النَّاسَ حَتّى ‏بَوَّأَهُمْ‏ ‏مَحَلَّتَهُمْ‏، وَ بَلَّغَهُمْ مَنْجاتَهُمْ، فَاسْتَقامَتْ ‏قَناتُهُمْ‏، وَ اطْمَأَنَّتْ صَفاتُهُمْ. أَما وَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُ لَفِى ‏ساقَتِها، حَتّى ‏‏تَوَلَّتْ‏‏ ‏بِحَذافِيرِها. ما ‏عَجَزْتُ‏ وَ لا جَبُنْتُ، وَ إِنَّ مَسِيرِى هذا لِمِثْلِها، ‏‏فَلَأَنْقُبَنّ‏‏ الْباطِلَ حَتّى يَخْرُجَ الْحَقُّ مِنْ جَنْبِهِ. مالِى وَ لِقُرَيْشٍ؟ وَ اللَّهِ لَقَدْ قاتَلْتُهُمْ كافِرِينَ، وَ لَأُقاتِلَنَّهُمْ مَفْتُونِينَ، وَ إِنِّى لَصاحِبُهُمْ بِالْأَمْسِ كَما أَنَا صاحِبُهُمُ ‏الْيَوْمَ‏.

(به هنگام عزيمت به شهر بصره، جهت جنگ با ناكثين فرمود) (ابن عباس مى‏گويد در (سرزمين ذى قار) خدمت امام رفتم كه داشت كفش خود را پينه مى‏زد، تا مرا ديد، فرمود: قيمت اين كفش چقدر است؟ گفتم بهايى ندارد. فرمود: به خدا سوگند، همين كفش بى‏ارزش نزد من از حكومت بر شما محبوب تر است مگر اينكه حقى را با آن بپا دارم، يا باطلى را دفع نمايم. آنگاه از خيمه بيرون آمد و براى مردم خطبه خواند)

آثار بعثت پيامبر اسلام

همانا خداوند هنگامى محمد (ص) را مبعوث فرمود كه هيچ كس از عرب، كتاب آسمانى نداشت، و ادعاى پيامبرى نمى‏كرد، پيامبر (ص) مردم جاهلى را به جايگاه كرامت انسانى پيش برد و به رستگارى رساند، كه سرنيزه‏هايشان كندى نپذيرفت و پيروز شدند و جامعه آنان استحكام گرفت.

ويژگيهاى نظامى و اخلاقى امام على (ع)

به خدا سوگند! من از پيشتازان لشگر اسلام بودم تا آنجا كه صفوف كفر و شرك تار و مار شد، هرگز ناتوان نشدم، و نترسيدم، هم‏اكنون نيز همان راه را مى‏روم، پرده باطل را مى‏شكافم تا حق را از پهلوى آن بيرون آورم.

شكوه از فتنه‏گرى قريش

مرا با قريش چه كار، به خدا سوگند، آن روز كه كافر بودند با آنها جنگيدم، و هم‏اكنون كه فريب خورده‏اند، با آنها مبارزه مى‏كنم، ديروز با آنها زندگى مى‏كردم و امروز نيز گرفتار آنها مى‏باشم. به خدا سوگند! قريش از ما انتقام نمى‏گيرد جز به آن علت كه خداوند ما را از ميان آنان برگزيده و گرامى داشت، ما هم آنان را در زندگى خود پذيرفتيم، پس چنان بودند كه شاعر گفته است. (به جان خودم سوگند، هر صبح از شير صاف نوشيدى. و سرشير و خرماى بى‏هسته خوردى. ما اين مقام و عظمت را به تو بخشيديم در حالى كه بلند مرتبت نبودى و در اطراف تو با سواران خود تا صبح نگهبانى داديم و تو را حفظ كرديم)