( وَ مِنْ خُطْبَةٍ لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ: ) فَمِنَ الْإِيمانِ ما يَكُونُ ثابِتاً مُسْتَقِرّاً فِى الْقُلُوبِ، وَ مِنْهُ ما يَكُونُ ‏عَوارِىَ‏ بَيْنَ الْقُلُوبِ وَ الصُّدُورِ إِلى أَجَلٍ مَعْلُومٍ، فَإِذا كانَتْ لَكُمْ بَراءَةٌ مِنْ أَحَدٍ فَقِفُوهُ حَتّى يَحْضُرَهُ الْمَوْتُ، فَعِنْدَ ذلِكَ يَقَعُ حَدُّ الْبَراءَةِ. وَ الْهِجْرَةُ قائِمَةٌ ‏عَلى ‏حَدِّها ‏الْأَوَّلِ‏. ما كانَ لِلَّهِ ‏تَعالى فِى أَهْلِ الْأَرْضِ حاجَةٌ مِنْ ‏مُسْتَسِرِّ ‏الْاُمَّةِ وَ مُعْلِنِها، لا يَقَعُ اسْمُ الْهِجْرَةِ عَلى أَحَدٍ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ الْحُجَّةِ فِى الْأَرْضِ، فَمَنْ عَرَفَها وَ أَقَرَّ بِها فَهُوَ مُهاجِرٌ، وَ لا يَقَعُ اسْمُ الْاِسْتِضْعافِ عَلى مَنْ بَلَغَتْهُ الْحُجَّةُ فَسَمِعَتْها أُذُنُهُ وَ وَعاها قَلْبُهُ. إِنَّ أَمْرَنا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ، لا يَحْمِلُهُ إِلَّا عَبْدٌ ‏مُؤْمِنٌ‏ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ ‏لِلْإِيمانِ‏، وَ لا يَعِى حَدِيثَنا إِلَّا صُدُورٌ أَمِينَةٌ وَ ‏أَحْلامٌ‏ رَزِينَةٌ. أَيُّهَا النَّاسُ سَلُونِى قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِى -فَلَأَنَا بِطُرُقِ السَّماءِ أَعْلَمُ مِنِّى بِطُرُقِ الْأَرْضِ- قَبْلَ أَنْ ‏تَشْغَرَ ‏بِرِجْلَها فِتْنَةٌ ‏تَطَأُ ‏فِى‏ ‏خِطامِها، وَ تَذْهَبُ بِأَحْلامِ قَوْمِها.

اقسام ايمان

ايمان بر دو قسم است، يكى ايمانى كه در دلها ثابت و برقرار، و ديگرى در ميان دلها و سينه‏ها ناپايدار است، تا سرآمدى كه تعيين‏شده است. پس اگر از كسى بيزاريد، او را به حال خود گذاريد تا مرگ او فرا رسد، پس در آن هنگام وقت بيزارى جستن است.

شناخت هجرت و مهاجر واقعى

و هجرت، بر جايگاه ارزشى نخستين خود قرار دارد، خدا را به ايمان اهل زمين نيازى نيست، چه ايمان خود را پنهان دارند يا آشكار كنند. و نام مهاجر را بر كسى نمى‏توان گذاشت جز آن كس كه حجت خدا بر روى زمين را بشناسد، هر كس حجت خدا را شناخت، و به امامت او اقرار كرد مهاجر است. و نام مستضعف در دين، بر كسى كه حجت بر او تمام شد، و گوشش آن را شنيد، و قلبش آن را دريافت، صدق نمى‏كند (و معذور نيست)

مشكل فهم برخى از احاديث عترت (ع)

همانا كار ما (ولايت ما) اهل بيت پيامبر (ص) سخت و تحمل آن دشوار است، كه جز مومن ديندار كه خدا او را آزموده و ايمانش در دل استوار بوده، قدرت پذيرش و حمل آن را ندارد، و حديث ما را جز سينه‏هاى امانت‏پذير، و عقلهاى بردبار فرا نگيرد.

آگاهى ژرف امام (ع)

اى مردم پيش از آنكه مرا نيابيد، آنچه مى‏خواهيد از من بپرسيد، كه من راههاى آسمان را بهتر از راههاى زمين مى‏شناسم، بپرسيد قبل از آن كه فتنه‏ها چونان شترى بى‏صاحب حركت كند، و مهار خود را پايمال نمايد، و مردم را بكوبد و بيازارد، و عقلها را سرگردان كند.