در تاريخ جامعه شناسي , همواره عده اي خود را كم پنداشته و برخي خود را بزرگ انگاشته اند . با كنار گذاشتن اينگونه پيش فرض ها , وبا ياري گرفتن از چشمه ي وحي , مي توان به جرعه اي از بينش درست دست يافت . بدين منظور جوياي رويكرد دين در باره ي زن شده ، نتايجي در چارچوب تكوين به دست آورديم كه اهميت خلقت زن وماهيت وي را تعريف كند . انسان خيلي زود از وجود يك زن تأثير مي پذيرد , حتي قبل از تولد , و در نخستين گامي كه به رحم مادر مي نهد اين تأثير آغاز مي شود , خانه اي كه خداوند نام زيباي قرار مكين بر آن نهاده است :  الم نخلقكم من ماء مهين  وجعلناه نطفة في قرار مكين الي قدر معلوم  فقدرنا فنعم القادرون   مرسلات /23-20 ترجمه : " آيا شما را از آبي پست و نا چيز نيافريديم .سپس آن را در قرارگاهي محفوظ و آماده قرار داديم . تا مدتي معين ؟! . ما قدرت بر اين كار داشتيم , پس ما قدرتمند خوبي هستيم ( و امر معاد بر ما آسان است ) . " در علم لغت عرب , يعني واژه شناسي بدون پيش فرض هاي ديني , "مهين" كه از ريشه ي هون است , به معناي كم ارزش ؛ "قرار" به معناي ثبات و استقرار ؛ و "مكين" به مفهوم بامكانت وبا منزلت است . در كاربرد قرآني نيز اين واژه ها به همين مفاهيم آمده اند . مثلا واژه ي قرار گاهي در توصيف آخرت (جهان ثابت وباقي) آمده , وتنها معناي ثبات در آن لحاظ شده بي آنكه توجهي به بهشت يا جهنم آن شود, وگاهي دروصف تپه ي با صفايي آمده كه پناهگاه حضرت مريم و فرزندش عيساي مسيح شد. و واژه ي مكين , يك بار صفت حضرت يوسف , پيامبر معصوم خداست ؛ آنگاه كه بالاترين مقام مملكت يعني عزيز مصر به امانت و مكانت او پي مي برد . و بار ديگر , ويژگي حضرت جبرائيل مقرب ترين فرشته ي آسمان . از سوي ديگر مفسران (از جمله علامه طباطبائي) بر اين معنا تأكيد كرده اند كه منظور از قرار مكين در آيه ي 21 سوره ي مرسلات , رحم مادر است كه به خاطر آمادگي پرورش و قدرت حفظ جنين بدين تعبير ناميده شده است . اكنون با نگاهي نو به آيه 21 مرسلات , در مي يابيم كه خداوند , يكي از مزاياي تكويني زن را , كانون استقرار انسانيت در بدو ايجاد مي داند , اين كانون را داراي حريم و منزلت مي خواند , و بالاخره قادر متعال , براي اين شاهكار حودستايي مي كند : فقدرنا فنعم القادرون يعني ما چه قدرتمند خوبي هستيم !! تنها وجود مجاز به خودستايي در جاي ديگر خطابه اي بر جمع فرشتگان ايراد نموده مي فرمايد : " اي آسمان نشينان بدانيد كه آسمان استوار , زمين برقرار , مهتاب فروزان وآفتاب سوزان , آب جاري و كشتي روان ؛ همه وهمه را به عشق پنج وجود مبارك آفريدم كه هم اكنون زير كساي يماني گرد آمده اند ." سپس در پاسخ جبرئيل كه از كيستي آن پنج تن مي پرسد , اهل بيت نبوت و معدن رسالت را در يك عبارت شگفت انگيز چنين مي شناساند : " هم فاطمة وابوها وبعلها وبنوها " چه ستودني است خدايي كه در معرفي 5 تن , فقط نام فاطمه را مي آورد و جهت معرفي بقيه ( يعني 4 مرد بزرگ آفرينش) به اين بسنده مي كند كه وابستگي آنها را نسبت به فاطمه بيان نمايد !! آن هم با اضافه نمودن هر كدامشان به ضميري كه به فاطمه بر مي گردد ! محوريت يك زن در بين وجودهاي مباركي كه تكوين به عشق ايشان ايجاد شده , در داستان فوق الذكر صحنه ساز فضاي نزول آيه ي تطهير است , كه مي تواند موضوع گفتمان هاي جهاني باشد . جاي صد افسوس بر جاست اگر وظايف سترگ زن را با نگاه خانه محور , خط كشي كنيم ؛ يا به بچه داري وي نگاهي كودكانه افكنيم . كه اين خطا نه تنها آسايش وي بلكه آرامش و ارتقاء جهان را نيز سلب مي نمايد . وبه مفهوم حيف وميل مواهب خلقت است . .......... پاورقي: 1 - ا ينجا در وصف نطفه است . 2- ر.ك: المعجم الوسيط وديگر كتب لغت 3- (...وإن الآخرة هي دار القرار) الغافر / 39. "...وآخرت سراي هميشگي است ." 4- ( ...و آويناهما إلي ربوة ذات قرار ومعين ) المؤمنون /50 . " و آنها را در سرزمين مرتفعي كه داراي امنيت و آب جاري بود جاي داديم ." 5 - ( إنك اليوم لدينا مكين امين ) يوسف /54 . " (پادشاه به عقل ودرايت او پي برد و ) گفت : تو امروز نزد ما جايگاهي والا داري , ومورد اعتماد ما هستي ." 6 - ( ذي قوة عند ذي العرش مكين ) تكوير /20 . " كه صاحب قدرت است و نزد ( خداوند) صاحب عرش , مقام والايي دارد ! " 7- علامه طباطبائي ؛ تفسير الميزان , ج 20 , ص 153 - و مكارم شيرازي ؛ تفسير نمونه , ج 25 ,ص 408

  نويسنده: دكتر طاهره  طباطبايي

منبع: پايگاه پرسمان قرآني