|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
درس چهارم -شيوه‌هاي حفظ قـرآن |
در تمام شيوه‌هاي حفظ قرآن مهم‌ترين و پايه‌اي‌ترين اصل « تكرار » است. آنچه در شيوه‌هاي مختلف متفاوت است موضوع تكرار و شيوه آن و همچنين استفاده از وسايل كمك آموزشي مي‌باشد.
شيوه اول:
قرائت و تكرار بدون استفاده از وسايل كمك آموزشي و انجام فعاليت ديگر
مراحل انجام حفظ در اين شيوه:
1ـ انتخاب بخش مورد نظر براي حفظ
2ـ تسلط بر روخواني و روان‌خواني بخش مورد نظر
3ـ قرائت و تكرار بخش مورد نظر از روي قرآن تا حد تسلط نسبي
4ـ قرائت و تكرار بخش مورد نظر بدون استفاده از قرآن تا حد تسلط كامل (چنانچه در قرائت اين مرحله دچار مشكل يا اشتباه شويم، مراجعه در حد كوتاه به متن قرآن لازم است)
مزايا:
1ـ استفاده از اين شيوه براي حفظ قرآن در همه شرايط امكان‌پذير است.
2ـ اين شيوه به عوامل و امكانات خارجي نياز و بستگي ندارد.
معايب:
1ـ به جهت اتكاي فرد به معلومات و دقت خود، امكان اشتباه در فراگيري حفظ به اين شيوه وجود دارد. اشتباهاتي كه بر اثر كم‌توجهي ممكن است پيش بيايد و حرف، كلمه، عبارت و حتي آيه‌اي ناصحيح حفظ و در ذهن تثبيت شود.
2ـ براي افرادي كه در قرائت و بخصوص تجويد ضعيف هستند، امكان فراگيري، تقويت و مهارت وجود ندارد.
3ـ براي حفظ قرآن به اين شيوه لازم است پشتكار زياد و فوق‌العاده‌اي وجود داشته باشد. اين ميزان پشتكار و مداومت در برخي افراد وجود ندارد و ممكن است در اوايل يا اواسط كار، حفظ را رها كنند.
شيوه دوم:
قرائت همراه با تكرار به وسيله نوشتن
مراحل انجام حفظ در اين شيوه:
1ـ انتخاب بخش مورد نظر براي حفظ
2ـ تسلط بر روخواني و روان‌خواني بخش مورد نظر
3ـ قرائت بخش مورد نظر از روي مصحف (قرآن) تا حد دو يا سه بار
4ـ كتابت آيات از روي مصحف تا حد تسلط نسبي همراه با قرائت آنها
5ـ كتابت آيات بدون استفاده از مصحف تا حد تسلط كامل همراه با قرائت آنها (چنانچه در قرائت اين مرحله دچار مشكل يا اشتباه شويم، مراجعه در حد كوتاه به مصحف لازم است)
مزايا:
1ـ استفاده از اين شيوه براي حفظ قرآن تقريباً در همه شرايط امكان‌پذير است.
2ـ اين شيوه به عوامل و امكانات زيادي نياز و بستگي ندارد.
معايب:
1ـ به جهت اتكاي فرد به معلومات و دقت خود، امكان اشتباه در فراگيري حفظ به اين شيوه وجود دارد. اشتباهاتي كه بر اثر كم‌توجهي ممكن است پيش بيايد و حرف، كلمه، عبارت و حتي آيه‌اي ناصحيح حفظ و در ذهن تثبيت شود.
2ـ براي افرادي كه در قرائت و بخصوص تجويد ضعيف هستند، امكان فراگيري، تقويت و مهارت وجود ندارد.
3ـ صفحاتي كه براي تمرين « حفظ » نوشته شده حجم زيادي پيدا مي‌كنند و از بين بردن آنها ممكن است مشكل باشد.
شيوه سوم:
قرائت و تكرار همراه با شنيدن (استماع) آيات
در اين شيوه مراحل زير انجام مي‌پذيرد:
1ـ انتخاب بخش مورد نظر براي حفظ
2ـ قرائت بخش مورد نظر همراه با استماع تا حد تسلط بر روخواني و روان‌خواني آن
3ـ قرائت و استماع از روي مصحف تا حد تسلط نسبي
4ـ قرائت بدون استفاده از مصحف تا حد تسلط كامل (چنانچه در قرائت اين مرحله دچار مشكل يا اشتباه شويم، مراجعه در حد كوتاه به مصحف لازم است)
مزايا:
1ـ به كار بستن اين روش، زحمت و انرژي كمتري از ذهن انسان مي‌طلبد.
2ـ تثبيت محفوظات در اين روش به جهت تركيب عوامل مختلف، بيشتر و سريع‌تر صورت مي‌گيرد.
عيب:
اگر استماع از قرائت فرد ديگر باشد، پيدا كردن چنين شخصي مشكل و تقريباً غيرممكن است. اگر استماع به وسيله نوار كاست، سي‌دي صوتي، سي‌دي رايانه‌اي و ... صورت گيرد، روش به وسايل كمك آموزشي متكي است.
پرسش:
1ـ شيوه حفظ مبتني بر نوشتن را توضيح دهيد.
2ـ شيوه اول حفظ بر مبناي چيست؟
3ـ در بين سه شيوه معرفي شده كدام يك را مناسب‌تر مي‌دانيد؟
4ـ آيا به نظر شما شيوه‌اي وجود دارد كه از مزيت‌هاي بيشتري نسبت به سه شيوه معرفي شده در درس برخوردار بوده و عيب كمتري داشته باشد؟ تصور مي‌كنيد اين شيوه بر چه اصولي مبتني باشد؟
|
|
|
|